میکروپلاستیک ها سد و رودخانه طالقان را آلوده نموده اند - وبلاگ سفر

به گزارش وبلاگ سفر، آنالیز های یک مطالعه در مورد میزان ذرات میکروپلاستیک در رسوبات سد طالقان و رودخانه بالادست آن نشان داد تمام نمونه های برداشته شده از این منطقه آلوده به میکروپلاستیک ها هستند.

به گزارش وبلاگ سفر، اصطلاح کلی پلاستیک به خانواده ای از پلیمرهای آلی گفته می گردد که از منابع نفتی مشتق شده اند. ذرات پلاستیکی با اندازه پنج میلی متر تا چند میکرومتر به عنوان میکروپلاستیک تعریف می شوند. میکروپلاستیک ها برای زمان های طولانی در محیط زیست باقی می مانند و به راحتی زیست تخریب نمی شوند.

میکروپلاستیک ها می توانند با وارد شدن به قسمت های مختلف بدن مثل سیستم گردش خون، ماهیچه ها و بافت کبدی، سلامت موجودات مختلف از جمله انسان را به خطر اندازند.

توسعه ساخت وساز در حاشیه رودخانه بالادست، ورود فاضلاب به درون آب، ریختن زباله در حاشیه رودخانه و سواحل دریاچه، فعالیت های کشاورزی، گردشگری و... زمینه ساز ایجاد آلودگی میکروپلاستیک در رسوبات مخزن سد طالقان و رودخانه بالادست آن هستند.

با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگران گروه زمین شناسی کاربردی دانشکده علوم زمین دانشگاه خوارزمی، فراوانی و خصوصیات میکروپلاستیک ها را در رسوبات سد طالقان و رودخانه بالادست آن آنالیز کردند.

مینا یگانه فر، عطا شاکری، میثم رستگاری مهر و امید لاهیجی پژوهشگران زمین شناسی بودند که در این مطالعه همکاری داشتند.

سد طالقان یکی از سدهای مهمی است که آب موردنیاز کلان شهرهای تهران و کرج را تامین می نماید و برای تقویت بنیان های زراعی دشت قزوین اهمیت دارد.

در این مطالعه 15 نمونه رسوب از قسمت های مختلف سد و رودخانه برداشته شد. 9 نمونه مربوط به رودخانه و 6 نمونه مربوط به مخزن سد بود. پس از جمع آوری، نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شده و از نظر وجود میکروپلاستیک مورد آنالیز قرار گرفتند.

آنالیز ها نشان داد که در تمام نمونه های رسوب، ذرات میکروپلاستیک وجود دارد، ولی فراوانی آن در قسمت های مختلف متفاوت است. بیشترین ذرات میکروپلاستیک در نمونه برداشته شده از رودخانه شاهرود در داخل شهر طالقان بود و کم ترین میزان ذرات مربوط به نمونه های مخزن سد بود. به طور کلی نمونه های برداشته شده از سد کم تر از نمونه های برداشته شده از رودخانه ها و آبراهه های بالادست بود.

ذرات میکروپلاستیک اندازه، شکل، رنگ و ترکیبات شیمیایی متفاوتی دارند. در این پژوهش ذرات آنالیز شده دارای اشکال خرده ذرات (چندوجهی)، رشته ای (الیاف)، کروی و ورقه ای بودند و بیشتر آن ها اشکال چند وجهی و رشته ای داشتند.

ذرات از نظر طیف رنگی به رنگ های بی رنگ (شفاف)، قرمز مایل به قهوه ای و نارنجی، سیاه، زرد، آبی، سفید، سبز کم رنگ، قرمز، صورتی و نارنجی بودند. اما رنگ غالب، بی رنگ یا شفاف، قرمز مایل به قهوه ای و نارنجی بود.

به گفته پژوهشگران این مطالعه، نبود تصفیه خانه فاضلاب در منطقه مورد آنالیز، منجر به رهاسازی فاضلاب خانگی به داخل آب شده است. این فاضلاب می تواند حاوی ذرات میکروپلاستیک شسته شده از شوینده های مختلف و محصولات آرایشی بهداشتی و میکروپلاستیک های رشته ای ناشی از شستن البسه و پارچه ها باشد.

همچنین این محققان می گویند: ریختن پسماندهای خانگی، نخاله های ساختمانی توسط ساکنین محلی و زباله هایی مانند بطری های نوشابه و آب، کیسه های پلاستیکی و... توسط گردشگران به درون آب و سواحل رودخانه و دریاچه طالقان می تواند منشا میکروپلاستیک هایی مانند خرده ذرات بی رنگ باشد.

آن ها اضافه می نمایند: تردد وسایل نقلیه در جاده ها که با فاصله کمی از رودخانه احداث شده اند، احتمال انتقال ذرات لاستیکی کوچک و پلاستیک ناشی از ساییدگی لاستیک خودروها توسط رواناب جاده ها به درون آب را نیز ممکن می نماید. فعالیت های کشاورزی نیز می تواند یکی دیگر از منابع احتمالی ورود میکروپلاستیک ها به آب و رسوب باشد.

در این مطالعه تعیین شد بیشترین تعداد میکروپلاستیک در این پژوهش مربوط به نمونه هایی بود که از محل های نزدیک به مراکز جمعیتی و مناطق شلوغ و پر رفت وآمد برداشته شده اند.

نتایج به دست آمده نشان می دهد که منشا این ذرات از شهر و روستاهای منطقه بوده و به دلیل جذب و ته نشین شدن میکروپلاستیک ها در رسوبات، تعداد کم تری از آن ها به مخزن سد مننقل شده اند.

البته پژوهشگران در مورد یکی دیگر از دلایل اختلاف میزان میکروپلاستیک در سد و رودخانه می گویند: ممکن است شوری لایه های پایینی آب در مخزن سد و در نتیجه چگالی آن بیشتر باشد و همین موضوع منجر به معلق ماندن ذرات میکروپلاستیک شده و به همین خاطر میکروپلاستیک ها در رسوبات بستر مخزن کم تر حضور دارند.

نتایج این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان مطالعه فراوانی و خصوصیات ذرات میکروپلاستیک به عنوان آلاینده های نوظهور در رسوبات سد طالقان و رودخانه بالادست در استان البرز در فصل نامه سلامت و محیط زیست وابسته به انجمن علمی بهداشت محیط ایران، منتشر شده است.