عکس یادگاری با مرده ها - وبلاگ سفر

به گزارش وبلاگ سفر، مرگ و مراسم های مربوط به آن در کشورهای مختلف جهان به روش های مختلفی برگزار می گردد؛ روش هایی که خیلی ها ممکن است با شنیدن آنها تعجب نمایند. اما در بین همه این رسوم شگفت انگیز، در قرون 19 و 20 میلادی در اروپای غربی و آمریکا رسمی عجیب اجرا می شد که هنوز هم نمونه آن در جایی دیده نشده است.

به گزارش وبلاگ سفر، این رسم، گرفتن عکس یادگاری با مردگان بود. در این سال ها خانواده های زیادی وقتی یکی از عزیزانشان را از دست می دادند، قبل از برگزاری مراسم تدفین از عکاس ها می خواستند تا با جسد فرد متوفی، عکسی یادگاری بیندازند.

آخرین عکس با مرده ها

1938 برای صنعت عکاسی یک نقطه اوج بود؛ در این سال عکاس ها پیروز به انداختن عکس هایی شده بودند که برای چاپ، مشکل زیادی نداشتند. در نتیجه افرادی که می خواستند پرتره ای از چهره خود یا عزیزانشان داشته باشند، این روش را به طراحی چهره ترجیح می دادند، زیرا هم مقرون به صرفه تر بود و هم به خاطر سرعت آن دیگر مجبور نبودند ساعت ها مقابل طراح بدون حرکت بنشینند. کم کم عکاسی به یک حرفه پیروز تبدیل شد و رونق کار عکاس ها به جایی رسید که خیلی ها از مردم می خواستند از مرده هایشان هم برای یادگاری عکاسی نمایند.

طبق اسناد موجود، در عصر ویکتوریایی یعنی بین سال های 1837 تا 1901 که زمان حکومت ملکه ویکتوریا در انگلیس بود، عکاسی از مردگان آن قدر رواج پیدا کرد که دیگر به صورت یک رسم در زمان عزاداری درآمده بود. به خصوص خانواده هایی که نوزاد یا کودک خود را از دست می دادند بیشتر راغب به عکسبرداری از جسد در زمان تدفین بودند. پس از مدتی عکاسان پیروز شدند از روی یک نگاتیو چندین کپی داشته باشند و به این طریق خانواده ها می توانستند، عکس فرد فوت شده را در اختیار اقوامشان هم قرار دهند؛ چیزی که تا آن موقع امکان پذیر نبود.

نکته عجیب هم اینجا بود که آنها با افتخار عکس بزرگی از عزیزشان را البته بعد از مرگ! در قابی زیبا گذاشته و به دیوار خانه هایشان آویزان می کردند تا یاد و خاطره فردی که از دست داده اند همواره در خاطرشان باقی بماند. بیشتر خانواده ها آلبومی تهیه نموده و عکس مردگان خانواده و اقوام را در آن نگهداری می کردند. این درحالی بود که بسیاری از این افراد در حالت عادی عکسی از خود و خانواده شان نمی گرفتند. بعضی از این تصاویر از چهره مردگان و بعضی دیگر به طور کامل از آنها در زمانی که در تابوت قرار داشتند گرفته می شد. در میان این خانواده ها هم تعداد زیادی بودند که در کنار فرد مرده می نشستند و با او عکس می گرفتند.

عکاسی پرطرفدار

این سبک عکسبرداری کم کم پیشرفته شد و عکاسان در تاریکخانه های آتلیه هایشان از تکنیک های بسیاری برای این کار استفاده می کردند. برای مثال از نورپردازی های خاص و حتی صحنه سازی یاری می گرفتند تا صورت مرده طبیعی تر نشان داده گردد. بچه ها معمولا در تختخوابشان گذاشته شده و اطراف آنها با وسایل و اسباب بازی های موردعلاقه شان پوشیده می شد.

یا اگر فردی که از جهان رفته بود جوان یا نوجوان بود، او را معمولا روی صندلی می نشاندند و اطرافش را با انواع و اقسام گل تزئین می کردند. به طورکلی گل ها در آن دوره، یکی از ارکان اصلی عکسبرداری به حساب می آمدند. حتی عکاسان برای طبیعی تر جلوه دادن عکس هایشان، چشمان مردگان را باز می کردند تا کاری نمایند که مرده به نظر نرسند. حتی اگر خانواده ای با این کار آنها مخالفت می کرد، آنها سعی می کردند روی پلک های او را طراحی نمایند و کاری نمایند که چشم هایش باز دیده گردد. بعضی ها هم صورت مرده ها را آرایش می کردند تا رنگ و لعاب بهتری برای عکس داشته باشند.

اما از آنجا که این کار واکنش های خوبی بین خانواده ها نداشت، آنها پس از مدتی به جای اینکه این کار را مستقیما روی صورت مرده ها انجام بدهند، پس از چاپ عکس روی چهره مرده ها اجرا می کردند.

عکاسی در اتاق مرگ

این رسم عجیب کم کم از اروپا به آمریکا هم رسید و آنها هم آغاز به عکسبرداری از مرده هایشان کردند، در آمریکا اتاق نشیمن هر خانه معمولا برترین مکان برای عکسبرداری به حساب می آمد و به همین دلیل پس از مدتی اتاق نشیمن به اتاق مرگ معروفیت یافت.

گاهی برای نشان دادن باز بودن چشم های فرد مرده طرح چشم را روی پلک های او طراحی می کردند

نکته جالب اینجا بود که بعضی از عکاسان خلاق با سایه، طرحی شبیه به روح بالای سر مرده ایجاد می کردند تا نشان بدهند روح مرده هم در عکس حضور داشته است! بعضی دیگر هم با دادن کتاب و روزنامه به دست مرده می خواستند نشان دهند که این فرد شخصی با سواد، تحصیلنموده و اهل علم و دانش بوده و به این ترتیب عکس قابل قبولی برای نوادگانشان به ارمغان بگذارند.

آندره سرانو یکی از عکاسان معروف آن موقع بود که فرد مرده را در میان تختخوابی پر از گل قرار می داد. او این کار خود را از داستان زیبای خفته الهام گرفته بود. او از کسانی که می خواستند با مرده عکس بیندازند می خواست که در صورتشان کوچکترین احساسی از غم یا شادی دیده نگردد. او بعلاوه از ایده های خاصی هم استفاده می کرد و مثلا یک نجار را در تابوت چوبی، کشیش را پشت صندلی کلیسا و ... قرار می داد و عکاسی می کرد.

اولین سری این عکس ها روی فلز و پس از آن روی تکه ای مقوا چاپ می شدند. اما این عکس ها با کوچک ترین گرد و خاک، رطوبت و حتی اثر انگشتی از بین می رفتند و همین مساله باعث شد که کم کم این سنت عکاسی از مرده ها از رونق بیفتد. خانواده های ثروتمند هم ترجیح دادند تا به جای عکاسی از مرده هایشان، جسد آنها را مومیایی نموده و برای همواره نزد خود نگه دارند؛ البته این کار بیشتر در خصوص بچه ها اجرا می شد.

منبع: سرنخ- هفته نامه حوادث وشگفتی ها- شنبه 13اسفند ماه 1390.