آلودگی هوا، بهای گران توسعه - وبلاگ سفر

به گزارش وبلاگ سفر، آلودگی هوا، معضلی که امروزه شهرهای بزرگ و صنعتی جهان با آن دست به گریبان هستند، پدیده تازه ای نیست و سابقه ای طولانی دارد. در این مقاله با تاریخچه مختصری از آلودگی هوا، تعریف آلودگی و روش هایی برای مقابله با آن آشنا می شویم. با خبرنگاران همراه باشید.

دانشمندان تصور می کردند تا قبل از انقلاب صنعتی، جو این سیاره، پاک و دور از آلودگی بوده است اما آنالیز حباب های حبس شده در یخچال های طبیعی، این حقیقت را آشکار کرد که بشر 2000 سال است که گازهای گلخانه ای فراوری می نماید.

در کنار تمام پیشرفت های شگفت انگیز تکنولوژیکی، آنچه که انقلاب صنعتی میانه قرن نوزدهم برای ما به بار آورد، منابع نو آلودگی هوا و آب بود.

اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم میلادی و در جریان انقلاب صنعتی، زغال سنگ به مقدار زیادی به عنوان سوخت مورد استفاده قرار می گرفت. زغال سنگ، سوخت محبوب صنایع آن دوران بود و تا صدها سال بعد، همچنان محبوبیت خود را حفظ کرد. حتی امروزه نیز یکی از اصلی ترین سوخت های فسیلی در صنایع چین، ایالات متحده و هند، زغال سنگ است.

این آلودگی در شهرهای بزرگ و صنعتی به حدی رسید که در لندن، طی مه دود بزرگ در سال 1952 میلادی، تعداد چهارهزار نفر در مدت چند روز در اثر غلظت بالای آلاینده های هوا جان باختند. در جریان این واقعه به علت استفاده بیش از مقدار از زغال سنگ و در اثر سرمای هوا و پدیده وارونگی، مه دود غلیظی همه شهر را فرا گرفت. علاوه بر کسانی که جان خود را از دست دادند، بیش از 100 هزار تن هم بیمار شدند. از این فاجعه به عنوان یکی از بزرگ ترین فاجعه های زیست محیطی و بدترین فاجعه مرتبط با آلودگی هوا در بریتانیا یاد می گردد.

از اواسط قرن بیستم میلادی، تاثیرات این آلودگی ها و تغییرات، در کشورهای سراسر دنیا لمس شد. به تدریج، فعالیت ها و جنبش های متعددی برای مبارزه با این آلودگی شکل گرفت، رویدادهایی از جمله روز زمین و کنفرانس ها و گردهمایی های زیادی به امید یک هوای تازه تر، در گوشه و کنار دنیا برگزار گردید.

تعریف آلودگی هوا

آلودگی هوا عبارت است از وجود هر نوع آلاینده اعم از جامد، مایع، گاز یا تشعشع پرتوزا و غیرپرتوزا در هوا به تعداد زیاد و در مدت زمانی که کیفیت زندگی را برای انسان و دیگر جانداران به خطر اندازد یا به آثار باستانی و اموال، خسارت وارد کند.

آلاینده های هوا

آلاینده های اولیه

آلاینده هایی که به طور مستقیم از منبع آلوده نماینده وارد هوا می شوند شامل: منوکسیدکربن، اکسیدهای ازت، اکسیدهای نیتروژن، هیدروکربن ها و ذرات معلق.

آلاینده های ثانویه

آلاینده هایی که به طور غیرمستقیم از ترکیب آلاینده های اولیه با اجزای طبیعی اتمسفر یا آلاینده های دیگر، در اثر واکنش های فتوشیمیایی یا هیدرولیز (ترکیب با آب) حاصل می شوند. شامل: ازن، پیروکسی اسیتیل نیترات، پیروکسی بنزنوییل نیترات و غیره.

منابع آلودگی هوا و سهم آن ها در فراوری آلاینده ها

1. وسایل نقلیه: %57-%80

2. صنایع و نیروگاه ها: %18-%17

3. فعالیت های گرمایش خانگی: %7-%18

اثرات زیان بار آلودگی هوا

سالانه 3 میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند که 90 درصد آنان در کشورهای پیشرفته هستند. در برخی کشورها تعداد افرادی که در اثر همین عامل جان خود را از دست می دهند، بیشتر از قربانیان سوانح رانندگی است. این مرگ ومیر به طور خاص مربوط به بیماری هایی چون آسم، برونشیت، تنگی نفس و حملات قلبی و آلرژی های مختلف تنفسی است.

هزینه های درمانی بیماری های ناشی از آلودگی نیز بسیار قابل توجه است.

باران اسیدی

یکی از آثار و نتایج آلودگی هوا باران اسیدی است. باران های اسیدی از گازهای سولفور دی اکسید و از خانواده نیتروژن اکسید که از دود اگزوز اتومبیل ها و کارخان ها ایجاد می گردد، به وجود می آید. این گازها در اتمسفر زمین با بخار آب واکنش داده و اسیدهایی مانند سولفوریک اسید و نیتریک اسید را تشکیل می دهند. یکی از مسائل جدی محیط زیست که امروزه بشر در بیشتر نقاط دنیا با آن درگیر است، باران اسیدی است که دارای نتایج زیان بار اکولوژیکی است.

آلودگی هوا، مسائل دیگری چون کاهش بازده زمین های کشاورزی، آسیب های جبران ناپذیر به زیست بوم، کاهش تنوع زیستی و تخریب آثار و بناهای تاریخی را در پی دارد.

چه باید کرد؟

کوشش برای کاهش آلودگی هوا، باید از تک تک افراد جامعه آغاز گردد؛ کارهای کوچکی که تاثیراتی بزرگ بر بهبود شرایط هوا دارند:

• صرفه جویی در مصرف انرژی
• کاهش استفاده از وسایل نقلیه موتوری شخصی با جایگزین کردن وسایل نقلیه عمومی، دوچرخه سواری و پیاده روی
• خرید محصولات دوستدار محیط زیست
• کاشت درخت
• ترک سیگار

توصیه هایی برای کاهش خطرات آلودگی هوا در روزهای آلوده

گروه های آسیب پذیر جسمی مانند بیماران تنفسی و قلبی عروقی، زنان باردار، بچه ها، بیماران مزمن و صعب العلاج و سالمندان، بیشتر در معرض خطر قرار دارند و بهتر است در چنین شرایطی کمتر از خانه خارج شوند.

افرادی که دچار بیماری های زمینه ای تنفسی هستند در روزهایی که غلظت آلاینده ذرات معلق بیش از حد استاندارد است، از حضور در اماکن عمومی تا حد امکان خودداری نمایند.

از انجام فعالیت های ورزشی در روزهای آلوده خودداری کنید. زیرا با افزایش فعالیت بدنی، احتیاج به اکسیژن نیز افزایش می یابد و تنفس در هوای آلوده علاوه بر انباشت ذرات معلق در ریه، فرایند اکسیژن رسانی کافی در خون و بافت ها را نیز مختل می نماید.

افرادی که مدت زمان زیادی به ناچار در معرض هوای آلوده قرار دارند از جمله ماموران نیروی انتظامی و پلیس، کارکنان پایگاه های اورژانس ، هلال احمر ، کارکنان شهرداری ها و خدمات شهری و بعلاوه بچه ها و افراد سالخورده باید از وسایل حفاظت تنفسی (ماسک) مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استفاده نمایند.

در روزهای آلوده مصرف لبنیات مثل دوغ و ماست و روزانه حداقل یک لیوان شیر را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

سیستم ایمنی بدن را با اصلاح رژیم غذایی و مصرف ویتامین C تقویت کنید.

کلم بروکلی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این گیاه شگفت انگیز علاوه بر تاثیرات ضد سرطانی، از شما در برابر آلودگی هوا محافظت می نماید.

دو عضو بدن وظیفه پاکسازی آلودگی های وارد شده به بدن را بر عهده دارند: ریه و کبد. برای یاری به این دو عضو بدن، مصرف این مواد غذایی را از قلم نیاندازید: پونه کوهی، پرتقال، گریپ فروت، چغندر، هویج، سیب، کلم، آووکادو.

در صورت امکان، در منزل از دستگاه های تصفیه هوا بهره ببرید.