10 چالش ورود جهانگرد به ایران و موانع توسعه صنعت جهانگردی - وبلاگ سفر

به گزارش وبلاگ سفر، یکی از راه های کسب عایدی ارزی برای کشورمان، توسعه و توجه ویژه به صنعت گردشگری ایران است؛ زیرا در صورتی که زیر ساخت های لازم برای این صنعت در کشور فراهم باشد می تواند به اصلی ترین راه عایدی ارزی برای آن تبدیل گردد.

ایران کشوری است که با توجه به برخورداری جاذبه های طبیعی و تاریخی زیبا و تماشای و دارا بودن اقلیم چهار فصل، یکی از برترین منطقه ها برای توریستی در جهان است؛ رشد و توسعه این صنعت پولساز می تواند ایران را از اقتصاد تک محصولی و متکی به نفت جدا نموده و رشد و توسعه اقتصادی را به همراه داشته باشد.

در این مطلب در وبلاگ سفر قصد داریم شما را با 10 چالش ورود توریست به ایران و موانع توسعه این صنعت در کشور آشنا نماییم.

شرایط صنعت توریستی ایران

یکی از مواردی که نشان دهنده شرایط توریستی در یک کشور، فرودگاه های آن است؛ شرایط فرودگاه های بین المللی در ایران بسیار نامطلوب است به طوری که ازدحام و شلوغی بیش از حد آن به هنگام ورود و خروج مسافر یکی از موارد مورد شکایت توریستان خارجی است.

این مورد تنها یک گوشه از شرایط نامناسب صنعت توریستی در کشور است که نشان می دهد باید توجه ویژه ای به این صنعت در ایران گردد تا بتوان با فراهم کردن زیر ساخت های مناسب از ظرفیت بی نظیری که به لحاظ طبیعی و تاریخی در این کشور وجود دارد در جهت رشد اقتصادی نهایت استفاده را داشت.

فعالان و کارشناسان متخصص در زمینه توریستی، با آنالیز های انجام گرفته در شرایط توریستی در کشور، 10 چالش ورود توریست به ایران را مطرح نموده اند؛ در ادامه با این 10 چالش اصلی و اساسی که مانعی بر سر راه توسعه توریستی در ایران هستند آشنا خواهیم شد.

• مسائل فرودگاهی

در مبحث توریسم و توریستی، فرودگاه ویترین هر کشور است؛ چون فرودگاه ها اولین ایستگاهی هستند که توریستان برای بازدید از کشور به آن پای می گذارند؛ به همین دلیل شرایط فرودگاه ها از نظر ظرفیت و زیرساخت ها نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری در معرفی شرایط توریستی در کشور دارند.

این ویترین در ایران چهره زیبایی ندارد و بسیاری از توریستان خارجی از شرایط، امکانات و ظرفیت های فرودگاه های بین المللی کشور رضایت ندارند؛ دلیل این امر این است که ظرفیت فرودگاه ها در ایران با حجم توریستان که از طریق این فرودگاه ها جابجا می شوند متناسب نیست.

با توجه به ظرفیت محدود فرودگاه ها در کشور، اغلب شاهد این موضوع هستیم که صف های طولانی در آن ها تشکیل شده و ازدحام زیادی در هنگام ورود و یا خروج مسافر وجود دارد؛ توریست در ابتدا ورود به کشور با تماشا چنین صحنه ها و مسائلی به کلی مأیوس شده و یک نکته منفی در فکر توریست ایجاد می گردد.

به نظر می رسد که مسائل زیر ساختی در فرودگاه های بین المللی کشور جدی بوده و باید در خصوص برطرف آن اقدام فوری صورت بگیرد؛ توسعه ظرفیت فرودگاه ها متناسب با ظرفیت مسافر، بهبود رفتار کارکنان گمرک و کنترل گذرنامه با مسافران از جمله اقداماتی است که در بهبود شرایط فرودگاه ها در زمان ورود توریست مؤثر خواهد بود.

• کمبود واحد های اقامتی

دومین چالش ورود توریست به ایران، مربوط به مراکز اقامتی است که همواه اصلی ترین موضوع مورد انتقاد از سمت فعالان توریستی بوده؛ مراکز اقامتی مناسب برای اسکان توریستان در طول مدت حضور در کشور نسبت به حجم مسافران، بسیار اندک است.

این مسئله حتی در شهرهایی که از منطقه ها توریستی مهم در ایران هستند به چشم می خورد؛ در این شهرها نیز میان زیرساخت های اقامتی و تقاضایی که از طرف توریست وجود دارد، تناسبی برقرار نیست؛ این موضوع به ویژه در فصولی که اوج سفر است بیش از پیش به چشم می خورد.

مراکزی که به عنوان واحد های اقامتی در کشور فعال هستند، هم از نظر کمیت و تعداد، کمتر از مقدار تقاضا هستند و هم از استاندارهای لازم برای یک مرکز اقامتی برخوردار نیستند؛ زیرساخت های توریستی در ایران به هیچ وجه با حجم توریستان تناسب ندارند و انداک زیر ساخت های موجود نیز حاصل کوشش بخش خصوصی هستند و اقدام مناسب و عملی با تکیه بر نیازسنجی از سوی دولت و مراکز متولی صورت نگرفته است.

به استثنای منطقه های که پذیرای زائران هستند، فصول بهار و پاییز فصل عمده سفر به ایران برای توریستان خارجی و علاقمندان به توریستی فرهنگی از اروپا و آمریکا است؛ اوج کمبود ها در زمینه واحد های اقامتی را در این دو فصل شاهد هستیم؛ از طرفی هم به دلیل مدیریت اشتباه بسیاری از نمایشگاه ها و همایش ها که در این دو فصل برگزار می شوند؛ در کمبود واحدهای اقامتی تأثیرگذار خواهد بود و نتایج منفی و خوبی را به همراه ندارد.

افزایش ظرفیت واحدهای اقامتی و استاندارد سازی آن ها با توجه استاندارد های بین المللی و بعلاوه مدیریت برگزاری همایش ها و نمایشگاه ها در فصولی که اوج سفرهای توریستی به ایران نیستند، دو مورد از مهم ترین اقداماتی است که در زمینه واحدهای اقامتی در کشور می توان انجام داد.

• کاستی های حمل و نقل

یکی از موارد تأثیرگذار از رشد و توسعه توریستی در کشور توجه به زیرساخت های حمل و نقل به ویژه زیرساخت های جاده ای است؛ سیستم حمل و نقل درون شهری و برون شهری در ایران برای توریستان از ضعف های زیادی رنج می برد؛ به عنوان مثال یکی از موارد عدم وجود وسیله حمل و نقل با ظرفیتی بین اتوبوس و ون است که در کشور وجود ندارد.

وسیله حمل و نقل عمومی که برای توریستان مورد استفاده قرار می گیرد باید از لحاظ ظاهری زیبا و شکیل بوده و از لحاظ فنی سالم باشد؛ بعلاوه بهره مندی از امکانات اولیه و اساسی نظیر سیستم گرمایش و سرمایش از دیگر ویژگی های یک وسیله نقلیه مناسب است.اما متأسفانه یکی از مواردی که مورد شکایت توریستان خارجی در ایران بوده است.

سیستم ناکارآمد حمل و نقل در ایران هم از نوع درون شهری و هم از نوع برون شهری است؛ یکی از معضلات اساسی در این حوزه مراکز اقامتی و پذیرایی بین جاده ای در کشور است که شرایط بسیار بدی داشته و از حداقل امکانات اولیه و لازم بی بهره هستند.

• شرایط نیروی انسانی فعال در صنعت توریستی ایران

مورد بعدی چالش ورود توریست به ایران مربوط به نیروی انسانی مرتبط با آن بوده؛ یک باور غلطی که در کشور ما وجود دارد این است که برای فعالیت و کار در مشاغل مربوط به توریستی نیاز به آموزش و تخصص نیست.

همین باور غلط و عدم تخصص و مهارت نیروی انسانی فعال در حوزه توریستی کشور، ضربه بزرگی به صنعت توریستی ایران وارد نموده است؛ مهم ترین معضل در این زمینه عدم آموزش به نیروی انسانی فعال در این صنعت است.

از کارکنان فرودگاه، تا کارکنان هتل ها و رانندگان تاکسی، هیچ کدام آموزش مناسب در این زمینه نداشته اند.

نکته مهم در آموزش نیروی انسانی فعال در توریستی، تداوم این آموزش ها است زیرا که این تدام باعث تثبیت آن در فکر و رفتار فرد می گردد؛ متاسفانه در کشور ما در هنگام جذب افراد برای کار در صنعت توریستی، توجهی به تخصص و مهارت فرد نمی گردد و استانداردها و ضوابط در این امر نادیده گرفته می شوند.

توجه به تخصص و مهارت افراد در زمان جذب و بکارگیری و آموزش مدوام افراد فعال در صنعت توریستی دو راه حل مهم برای برون رفت از چالش نیروی انسانی در این صنعت در ایران است.

• شرایط نامطلوب سرویس های بهداشتی

یکی از مسائل مهم در توریستی، توجه به بهداشت به خصوص شرایط سرویس های بهداشتی است؛ سرویس های بهداشتی یکی از معضلات اساسی توریستان خارجی در ایران است که تجربه سفر را برای آن ها ناخوشایند می کند.

استفاده از سرویس بهداشتی ایرانی برای توریستان خارجی سخت است و به همین دلیل ترجیح آن ها به استفاده از سرویس های فرنگی است؛ تنها مکان هایی که این امکانات برای توریستان خارجی فراهم شده است هتل ها و مراکز اقامتی هستند و در بقیه اماکن این امکانات به ندرت وجود دارد.

نکته دیگر در خصوص سرویس های بهداشتی بعضی اماکن و سرویس های بهداشتی بین راهی، کیفیت بسیار پایین و شرایط بهداشتی بسیار نامناسب آن هاست؛ این شرایط یک نکته مهم چالش ورود توریست به ایران است که موجبات اعتراض بسیاری از توریستان خارجی را فراهم نموده است.

ساخت و تعبیه سرویس های بهداشتی فرنگی در سایر اماکن توریستی کشور و توجه به شرایط بهداشتی آن ها به خصوص در خصوص سرویس های بین جاده ای از نکات مهمی است که برای تأمین آسایش توریستان در کشور باید مورد توجه قرار بگیرد.

• کمبود مراکز رفاهی و کیفیت ارائه خدمات آن ها

ارائه خدمات بی کیفیت در مراکز توریستی و کمبود یا عدم وجود مراکز رفاهی بین راهی در جاده های کشور می تواند مهم ترین چالش ورود توریست به ایران باشد.

در خدماتی که به توریستان ارائه می گردد دو جنبه مورد آنالیز است:

جنبه نرم افزاری و جنبه سخت افزاری صنعت توریستی ایران

جنبه نرم افزاری با کیفیت خدمات ارائه شده به توریست در ارتباط است؛ از آنجا که توریستان در ایران در چند دسته قرار می گیرند و اهداف مختلفی از سفر خود دارند (سیاحت، زیارت، تجارت) هر کدام به نوع متفاوتی از خدمات مختلف نیاز خواهند داشت.

به همین دلیل تمامی مراکز و مشاغل فعال در حوزه توریستی باید بتوانند به انواع سلیقه های توریست خدمات مورد نیاز را و با توجه به استاندارد های بین المللی به او ارائه دهند.

تنها راه حل افزایش آمادگی مراکز فعال در حوزه توریستی هم از نظر آداب معاشرت و هم خدماتی که به توریست ارائه می دهند، ارائه آموزش ها لازم در این زمینه به صورت مداوم و در تمامی رده ها است.

• تنوع غذایی کم در منوی رستوران ها

این مسئله در حالی به عنوان چالش ورود توریست به ایران مطرح است که 6 هزار نوع غذای محلی و سنتی در ایران وجود دارد که این تنوع و گستردگی بدون شک در هیچ کشور دیگری دیده نمی گردد؛ اما متاسفانه شاهد این موضوع هستیم که منوی رستوران ها در ایران به ویژه منوی رستوران ها در هتل ها و مکان های توریستی تنها به چند نوع غذا محدود می گردد.

تنوع غذاهای محلی و سنتی گسترده در ایران از طرف رستوران ها مغفول به جای مانده است که در صورت توجه به این موضوع بدون شک با استقبال توریستان روبرو خواهند شد؛

زیرا توریستان در سفر به یک کشور و بازدید از فرهنگ و تاریخ و آداب و رسوم آن، ترجیح می دهند غذاهای محلی و سنتی آن را امتحان نمایند زیرا که غذای محلی و سنتی هر منطقه یکی از شاخصه های فرهنگی مردمان آن سرزمین است.

• عدم ساماندهی مراکز تاریخی در صنعت توریستی ایران

این موضع در حالی یکی از نقاط ضعف در توریستی ایران است که در لحاظ شاخص رقابت پذیری مجمع جهانی اقتصاد، ایران رتبه نهم جهان از لحاظ تعداد سایت های فرهنگی میراث جهانی را در اختیار دارد.

با توجه به این ظرفیت بسیار خوب در ایران که مورد استقبال بسیاری از توریستان خارجی قرار می گیرد، دو نکته مهم وجود دارد که در مدیریت این اماکن مورد غفلت قرار گرفته است:

نکته اول، عدم متناسب سازی این اماکن برای استفاده افراد معلول و کم توان؛ البته که این مسئله در کشور فراگیر بوده و تنها محدود به سایت های تاریخی و فرهنگی نیست بلکه در وسایل حمل و نقل عمومی و معابر وجود داشته و قابل لمس است.

برای دستیابی به استانداردهای توریستی در مقیاس جهانی و احترام به حقوق توریست، باید به این مسائل توجه شده و تدابیر لازم در خصوص آن اندیشیده گردد.

نکته دوم طراحی یک راستا تعیین در سایت های تاریخی و موزه ها است؛ در واقع در اماکن تاریخی و موزه ها در کشور به طراحی راستا، برنامه و هدف تعیین برای توریست توجه نشده است.

در صورتی که به این نکات ساده توجه گردد هیجان در مخاطب ایجاد می گردد و او در طول بازدید به حال خود رها نمی گردد تا به صورت شانسی از قسمت های مختلف بازدید کند.

• زیر ساخت اقتصادی نامساعد

آخرین چالش ورود توریست به ایران به مسائل و مبادلات اقتصادی مربوط می گردد؛ چالشی که توریستان در ایران با آن روبرو هستند عدم امکان خرید در ایران از طریق کارت های اعتباری است.

از آنجا که زیر ساخت های این امکان به دلیل تحریم های بین المللی وجود ندارد، توریست در سفر به ایران ناگزیر به حمل پول نقد خواهد بود که ممکن است مسائلی برای آن ها به همراه داشته باشد.