نقش پروبیوتیک ها در دستگاه گوارش - وبلاگ سفر

به گزارش وبلاگ سفر، باکتری ها سالیان طولانی به عنوان دشمنان انسان شناخته می شدند و از همین رو در ابتدا تصور میشد که باید با تمام آن ها به مبارزه پرداخت. اما با توجه به تحقیقات و دانسته ها و یافته های علمی می دانیم در ساخت داروها، هورمون ها، واکسن ها، آنزیم ها و بسیاری از ترکیبات مفید دیگر از میکروارگانیزم ها به عنوان یک جزء اصلی در فرآیند فراوری استفاده میشود. دراین میان باکتریهای پروبیوتیک با توانایی تغییر فلور میکروبی روده نقش مهمی به عنوان مکمل در بدن ایفا می نمایند. این روزها کسی در خصوص مثبت بودن نقش پروبیوتیک ها در دستگاه گوارش تردیدی ندارد.

فرآورده های پروبیوتیکی حاوی باکتری هایی هستند که پس از مصرف، در ناحیه روده ساکن می شوند و اثرات مفیدی در سلامتی میزبان برجای می گذارند. اصطلاح پروبیوتیک که ریشه لاتین دارد، به معنی زندگی است و اثرات مفیدی در سلامتی میزبان به جای می گذارد. سازمان جهانی بهداشت، این اصطلاح را به ارگانیزم های زنده اطلاق می نماید که در صورت مصرف به میزان لازم اثرات مفیدی برای میزبان دارند.

نقش پروبیوتیک در سلامت دستگاه گوارش

برخی ازعوامل خارجی می تواند محیط لوله گوارش را تحت تاثیر قرار دهد که در این میان تنش مهم ترین عامل تاثیرگذار بر دستگاه گوارش و عملکرد آن است. فعالیت و جابه جایی، تغییر درجه حرارت، نوع ماده غذایی، بیماری ها و آنتی بیوتیک ها، فاکتورهای اصلی تغییر دهنده توازن میکروبی لوله گوارش اند. با به هم خوردن توازن میکروبی میکروفلور روده، احتمال تشکیل کلنی از طریق باکتری های بیماری زا در روده افزایش می یابد . تغییر ماده غذایی نیز یکی از عوامل تغییر دهنده محیط میکروارگانیزم ها است.

در طول مدت زمان سازش میکروارگانیزم ها با محیط غذایی تازه، از تعداد آن ها کاسته شده و فعالیت طبیعی آن ها کم شده در نتیجه فضا برای رشد باکتری های بیماری زا و فراوری سم فراهم می گردد. در این شرایط امکان ایجاد اسهال و یا مرگ حیوان وجود دارد. میکروارگانیزم های پروبیوتیک می توانند در سطوح متفاوت روده مثل سلول های اپی تلیال یا در فرورفتگی های روده کلونیزه شوند و بدین ترتیب از استقرار باکتری های بیماری زا حتی به هنگام استرس هم ممانعت به عمل می آید.

از سوی دیگر پروبیوتیک ها به واسطه توانایی فراوری آنزیم ها، موجب تجزیه مواد غذائی می شوند. التهاب روده ناهنجاری های روده ای هستند که در نهایت می توانند منجر به جراحی و برداشت کولون شوند. عامل این بیماری هنوز ناشناخته است ولی این نظریه وجود دارد که عدم تحمل فلور نرمال در روده منجر به التهاب و علائم پاتولوژی می گردد.

مطالعات نشان داده مصرف پروبیوتیک می تواند سبب کوتاه شدن دوره نقاهت این بیماری گردد. پروبیوتیک ها در بهبود بسیاری از بیماری های رودهای دیگر مثل اسهال های بعد از مصرف آنتی بیوتیک، ورود توکسیک آمین حاصل از بیماری های کلیوی و کبد به خون، عدم تحمل لاکتوز، اسهال های ویروسی و مسافرتی نقش دارند.

هلیکو باکتر پیلوری و نقش پروبیوتیک ها در دستگاه گوارش

هلیکو باکتر پیلوری باکتری است که می تواند در معده کلونیزه شده و باعث ایجاد زخم معده و سرطان گردد. تحقیقات در شرایط آزمایشگاهی و مدل حیوانی نشان داده است که نه تنها ترکیبات ضد میکروبی و اسیدهای آلی فراوریی از طریق باکتری های پروبیوتیک جلوی رشد هلیکوباکترپیلوری را می گیرد بلکه این باکتریها با ممانعت از اتصال و کلونیزاسیون هلیکوباکتر پیلوری از رشد و تکثیر این باکتری بیماری زا جلوگیری می نمایند.

برخی افراد نسبت به لاکتوز شیر حساسیت دارند. این افراد در واقع به دلیل عدم فراوری آنزیم لاکتاز قادر به هضم لاکتوز نبوده که در نتیجه این امر لاکتوز به صورت دست نخورده وارد روده شده و از طریق میکروارگانیزم های روده شکسته می گردد. در ادامه این روند علاوه بر زیرواحدهای لاکتوز، میزانی دی اکسید کربن فراوری شده که منجر به بروز نفخ و مسائل گوارشی در این افراد می گردد. اسید لاکتیک موجود در پروبیوتیک ها تاثیر مثبت دیگری هم بر سلامت دارد و آن تسهیل جذب کلسیم، آهن و فسفر است.

تسکین علائم سندروم معده تحریک پذیر

سندروم روده تحریک پذیر مسئله ای بیمار گونه ای است که با علائم درد شکم، اسهال یا یبوست همراه است. روش مشخصی برای پیشگیری از آن وجود دارد اما می توان با تغییر عادات غذایی علائم آن را کاهش داد. از سال 2000 تحقیق درمورد تاثیر پروبیوتیک برای حل این مشکل در حال آنالیز است. نتایج اخیر گویای تاثیر مثبت پروبیوتیک ها در بهبود کلی شرایط افرادی که از این مشکل رنج می برند است که به تنظیم دستگاه گوارش یاری می نماید.

پیشگیری و درمان اسهال عفونی

اسهال حاد که در نتیجه التهابات معده و روده ها ایجاد می گردد بسیاری از بزرگسالان و اطفال را مبتلا می نماید. اسید لاکتیک های موجود در فرآورده های پروبیوتیک در صورت تغلیظ می توانند مسائل این نوع اسهال و مدت آن را کاهش دهند.

مصرف این محصولات در کنار نوشیدن مایعات فراوان و تامین آب مورد احتیاج بدن مانع از چسبیدن باکتری ها به دیواره معده شده و به این ترتیب علائم بیماری سریع تر بهبود می یابد. پروبیوتیک ها بعلاوه از ابتلا به اسهال در سفر نیز پیشگیری می نمایند. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، میزان دوز پایین آن در ماست یا مخمر جو می تواند موثر باشد.

پیشگیری از عوارض آنتی بیوتیک ها به یاری پروبیوتیک ها

فواید پروبیوتیک ها در درمان بیماری های گوارشی بسیار گسترده است و یکی از خواص آن مقابله با اثرات مخرب آنتی بیوتیک هاست. بیشتر افراد بعد از طی کردن دوره درمان از طریق آنتی بیوتیک با عوارضی همانند اسهال و التهاب روده روبرو می شوند و گاهی این مسائل روده ای و اثرات آنتی بیوتیک آنقدر طولانی می گردد که خود موجب بیماری تازه شده و بیمار بدون آنکه دلیل را بداند باید پیگیر درمان بیماری تازه باشد.

استفاده از آنتی بیوتیک ها حتی برای زمان کوتاه موجودات زنده ریزی که در روده ما زندگی می نمایند را از بین می برد و اثراتش تا یکسال در بدن باقی می ماند. آنتی بیوتیک ها میکروب های مفید را از بین می برند و تعادل جمعیت میکروب های روده به هم خورده، در نتیجه میکروب های مضر زیاد می شوند. به دلیل اینکه بسیاری از باکتری های طبیعی روده که مسئول حفظ تعادل روده هستند از بین رفته اند حال فضای روده برای رشد باکتری های بد از قبل هم مساعد تر میشوند.

کم شدن باکتری های مفید باعث مسائل گوارشی مانند اسهال، التهاب و عفونت ادراری و عفونت قارچی می شوند. از فواید پروبیوتیک ها برطرف این مشکل است. پروبیوتیک ها جلوی اثرات مخرب آنتی بیوتیک ها را می گیرند و عوارض آن ها مثل اسهال را از بین می برند. عملکرد پروبیوتیک ها این گونه است که باکتری های مفید را جایگزین باکتری های از دست رفته می نمایند و جمعیت باکتری های مفید را نسبت به باکتری های مضر افزایش می دهند.

درباره نقش پروبیوتیک ها در دستگاه گوارش باید بدانید که آن ها بعلاوه به دیواره روده می چسبند و جلوی رشد و اتصال باکتری های مضر به روده را می گیرند. پروبیوتیک با فراوری برخی مواد ضد میکروبی سد دفاعی سلول میزبان را مستحکم تر و از آزاد شدن سموم از طریق باکتری های مضر جلوگیری می نماید.

آن ها بعلاوه به دیواره روده می چسبند و جلوی رشد و اتصال باکتری های مضر به روده را می گیرند. پروبیوتیک با فراوری برخی مواد ضد میکروبی سد دفاعی سلول میزبان را مستحکم تر و از آزاد شدن سموم از طریق باکتری های مضر جلوگیری می نماید.