به گزارش وبلاگ سفر، رسیدن به اهداف تحصیلی برای دستیابی به موفقیت حرفه ای و شغلی در زندگی، اهمیت دارد. با وجود این اهمیت، شکست تحصیلی نباید باعث ناامیدی گردد و شما را از مسیری که طی می کنید، منحرف کند. با تمام شدن ایام امتحانات ممکن است شما هم شکست تحصیلی را تجربه نموده باشید یا نمره های دلخواه خود را نگرفته باشید. اگر به خاطر شکست تحصیلی خود دچار ناامیدی و حتی افسردگی شده اید، در ادامه با خبرنگاران مگ همراه باشید و روش هایی برای کنار آمدن با این شکست یاد بگیرید.

بخش اول: تمرین دلسوزی نسبت به خود

به خودتان فرصت دهید که با وجود شکست ها به راستاتان ادامه دهید

تحصیل یک کار فکری است بنابراین فکریت مناسب نقش مهمی در رسیدن به اهداف تحصیلی دارد. به جای قضاوت کردن خود به خاطر کاستی های گذشته، سعی کنید مباحثی را که مشکل داشتید به خوبی یاد بگیرید. در واقع از شکست های خود متوجه می شوید که در چه مباحثی ضعف دارید.

طرز فکر خود را تغییر دهید

مردم تمایل دارند که در زمینه تحصیلی به خودشان عنوان های پیروز یا شکست خورده تحصیلی بدهند و نه افرادی که در یک زمینه خاص مسائل مجزا دارند. شکست و پیروزیت، هر دو می توانند شرایطی کاملا کوتاه مدت باشند. پیروزیت را برای خودتان تعریف کنید و در همان جهت قدم بردارید. تعریف شما از پیروزیت باید فراتر از نمره و اعداد و ارقام باشد.

• به شکست های خود به عنوان مشکل نگاه کنید. مسائل وجود دارند تا شما راهی برای حل آن ها پیدا کنید. علاوه بر این، باید به خاطر داشته باشید که همه، مسائل و نقطه ضعف هایی دارند حتی پیروز ترین افراد.
• گاهی اوقات ضروری است که توقعات و انتظارات خود را تغییر دهید. از خودتان بپرسید که اولویت های شما چیست و تحصیلات کجای آن قرار می گیرد. تحصیلات چقدر می تواند شما را به هدف های اصلی زندگی برساند؟ اگر تحصیل کردن نقطه قوت شما نیست، شاید بهتر باشد که نقطه قوت خود را پیدا کنید و روی آن تمرکز کنید.

شخصیت پیروز بسازید

پیروزیت و شکست به مرور زمان می تواند بخشی از هویت و شخصیت شما گردد. بسیاری از کسانی که در مدرسه مشکل داشتند، خود را شکست خورده می دانند. اگر فردی خودش را همواره شکست خورده بداند، پیروزیت دقیقا در نقطه مقابل فکریت او در خصوص خودش قرار می گیرد.

• برای حل این مشکل، به جای اینکه همواره خودتان را شکست خورده و مقصر تمام مسائل بدانید، کمی با خودتان مهربان تر باشید. به جای اینکه خود را شکست خورده بدانید فرض کنید که فردی با مسائل قابل حل هستید. وجود مشکل، طبیعی است و هر مسئله ای، فرصتی است برای اینکه به فرد بهتری تبدیل شوید. در واقع این مسائل نیستند که شکست را می سازند بلکه عملکرد شما در برابر مسائل است که معین می نماید فرد پیروزی هستید یا نه.
• نباید فراموش کنید که افراد ممکن است در بعضی زمینه های خاص استعداد داشته باشند و در بعضی دیگر، دچار نقطه ضعف باشند. پیدا کنید که در چه زمینه ای استعداد و علاقه دارید و همان را دنبال کنید. اگر دوست دارید پیروز باشید، باید کاری را انجام دهید که به آن علاقه دارید و استعداد شما در آن بیشتر است.

بخش دوم: پیدا کردن نقطه ضعف ها

نقش مسائل شخصی و استرس را در زندگی و پیروزیت خود آنالیز کنید

داشتن مسائل متعدد در زندگی شخصی و حتی در روابطی که با دیگران دارید یکی از مهم ترین مسائلی است که روی عملکرد تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان تاثیر می گذارد. به آنچه که در خانه شما و در روابط شما می گذرد فکر کنید و تاثیر آن را در شکست تحصیلی خود در نظر بگیرید. مسائلی مثل طلاق والدین، جروبحث و اختلاف با شریک زندگی و… می توانند مستقیما در شکست تحصیلی افراد تاثیرگذار باشند.

پیدا کردن ریشه مشکل، کار سختی است. بیشتر افراد تصور نمی نمایند که یک رابطه شخصی بتواند تا این حد در تحصیلات آن ها تاثیرگذار باشد. تنها مهارتی که باید یاد بگیرید این است که مسائل شخصی خود را از مسائل تحصیلی جدا کنید. معین کنید که کدام یک بیشتر از همه روی شکست شما تاثیر داشته است.

البته این کار به این معنا نیست که تمام تقصیرها را گردن مسائل شخصی بیاندازید. افراد مسائل متعددی در زندگی دارند. باید یاد بگیرید که آن ها را مدیریت کنید تا نقشی در تحصیل شما نداشته باشند. مدیریت کردن این شرایط هم مهارتی است که یک شبه حاصل نمی گردد و باید برای آن کوشش کنید.

اما زمانی که بتوانید به این مهارت برسید، پیروزیت شما در تمام جنبه های زندگی، قابل دستیابی می گردد. کسی که بتواند مسائل زندگی شخصی را از درس و کار جدا کند، با فکر بازتری به پیشرفت خود ادامه می دهد.

سایر مشغله های خود را آنالیز کنید

حواس پرتی های اجتماعی یکی از مهم ترین دلایل ایجاد مسائل تحصیلی هستند. اگر فعالیت های جانبی زیادی دارید مثلا ورزش کردن، مهمانی رفتن، نواختن موسیقی، نوشتن و… یا اینکه وقت زیادی را با دوستان خود سرگرم سرگرمی و بازی می شوید، احتمالا این دلایل باعث ایجاد مسائل تحصیلی می شوند.

برای حل این مشکل ابتدا چند روز، تمام کارهایی که انجام می دهید یادداشت کنید. هر فرد بالغ حدود 8 ساعت می خوابد و اگر دانشجو یا دانش آموز تمام وقت باشید، 8 ساعت هم مشغول تحصیل هستید. باید بدانید که کل 8 ساعت دیگر را صرف چه کاری می کنید. معمولا آنالیز این کارهای روزمره می تواند ریشه مشکل را نشان دهد.

حتما در طول روز مقداری از زمان خود را برای مراقبت از خودتان اختصاص دهید. در این زمان معین باید هر کاری که شما را واقعا سر حال می آورد و برایتان مفید است انجام دهید. هدف این است که از نظر احساسی و فکری، به تعادل برسید. در این زمان می توانید استراحت کنید و هیچ کاری انجام ندهید. یا ورزش کنید.

برنامه ریزی دقیق داشته باشید

فهرستی از کارهایی که باید در هفته آینده انجام دهید بنویسید. یکی از مهم ترین مسائلی که باعث عدم پیروزیت در تحصیل می گردد، نداشتن برنامه منظم یا پایبند نبودن به برنامه است. همواره دفترچه ای برای برنامه ریزی داشته باشید و تمام رویدادهای آینده، تکالیفی که دارید، تاریخ امتحان ها و… را در آن یادداشت کنید. با روش های مختلف کوشش کنید تا به برنامه ریزی خود پایبند باشید.

شاید تصور کنید که برای چیزهایی مثل تاریخ امتحان، برنامه ریزی کردن و نوشتن تاریخ ها مهم نیست و آن را به خاطر می سپارید اما حتی اگر تاریخ را به خاطر بسپارید، اینکه درست جلوی چشم شما قرار نداشته باشد، شما را برای آغاز درس خواند وادار نمی نماید.

برنامه ریزی شما باید همواره جلوی چشم باشد تا انجام دادن کارها را نباید فراموش کنید. البته برای نوشتن برنامه ها لازم نیست از قلم و کاغذ بهره ببرید. می توانید از اپلیکیشن های گوشی هم بهره ببرید که معمولا نوتیفیکشن دارند و کارها را به شما یادآوری می نمایند.

در نزدیکی امتحان ها، احساسات خود را آنالیز کنید

آیا با فراموش کردن مباحث مشکل دارید؟ آیا در نزدیکی امتحان دچار استرس و نگرانی می شوید؟ آیا برای شرکت در امتحان ها اعتمادبه نفس کافی ندارید؟ گاهی اوقات ما درس ها را خوب بلدیم ولی نمی توانیم آن را درست منتقل کنیم و نمره خوبی در امتحان بگیریم. آنالیز کنید که علت عدم پیروزیت شما در امتحان ها چیست.

استرس قبل از امتحان می تواند یکی از مهم ترین عوامل شکست تحصیلی باشد. همه افراد گاهی اوقات دچار استرس می شوند و این کاملا طبیعی است. بخشی از استرس امتحان هم طبیعی است و انگیزه ای برای درس خواندن است اما اگر از حد بگذرد می تواند مخرب باشد. در مطلب زیر می توانید در خصوص استرس امتحان و روش های کنار آمدن با آن بیشتر بخوانید.

دانش خود را محک بزنید

اگر در زمینه تحصیلی در یک موضوع خاص مشکل دارید، یکی از دلایل آن می تواند نداشتن دانش کافی در خصوص موضوع درس باشد. مثلا اگر در یکی از کلاس ها نسبت به سایر همکلاسی های خود عملکرد ضعیف تری دارید، شاید به این علت است که مانند دیگران، در موضوع کلاس پیش زمینه ندارید.

• برای حل این مشکل سعی کنید برای هر کلاس، منابعی برای مطالعه بیشتر پیدا کنید و قبل از آغاز هر کلاس خودتان را با مطالعه بیشتر آماده کنید. از اینترنت هم می توانید برای کسب دانش بیشتر بهره ببرید.
• بعد از مطالعه و تمرین در خصوص موضوع درس، از خودتان یک امتحان بگیرید تا متوجه شوید که چقدر روی موضوع درس تسلط دارید. این امتحان شخصی، می تواند توانایی ها و ضعف های شما را نشان دهد تا قبل از آغاز هر کلاس یا قبل از امتحان اصلی، به مقدار اطلاعات خود پی ببرید و هر جایی که ضروری است، تغییر رویه بدهید.

بخش سوم: بازگشتن به شرایط عادی

سابقه نمرات خود را آنالیز کنید و فرایند کلی آن را در نظر بگیرید

یکی از برترین کارهایی که می توانید برای پی بردن به شرایط خود انجام دهید این است که سابقه نمرات خود را آنالیز کنید. با آنالیز نمره ها متوجه می شوید که ضعف شما از کجا آغاز شده است یا در چه درس هایی بیشتر ضف دارید. این ضعف ناگهانی ایجاد شده یا کم کم به این شرایط رسیده اید.

اگر ضعف شما در نمرات به مرور زمان و کم کم ایجاد شده است، این نکته به این معنی است که شما مسئله ای ادامه دار دارید. شاید این مشکل به خاطر ضعف در یک مهارت خاص است. بعضی مهارت های پایه ممکن است در ابتدا کوچک به نظر برسند ولی به مرور زمان بزرگ تر می شوند. مثلا فرض کنید یکی از مباحث دستورزبان را یاد نگرفته اید. در ابتدا فقط یک مشکل ساده به نظر می رسد ولی هر چقدر مباحث درسی پیشرفت می نمایند، این ضعف شما بزرگ تر و بزرگ تر می گردد.

اگر نمره های شما ناگهانی دچار ضعف شده، نشانه ای از یک مشکل ناگهانی و بزرگ است. معمولا این نوع ضعف ها به خاطر مسائل شخصی زندگی است.

برای ادامه راستا برنامه ریزی کنید

بعد از اینکه با شکست تحصیلی روبرو شدید و عوامل ایجاد آن را آنالیز کردید، وقت برنامه ریزی کردن برای ادامه راستا است. این برنامه ریزی بسیار مهم است چون باید چیزهایی که از شکست تحصیلی خود یاد گرفته اید و نتایج آنالیز های خود را در آن بگنجانید.

برای اینکه برترین برنامه ریزی را داشته باشید می توانید از یک مشاور تحصیلی یاری بگیرید. گاهی اوقات مشورت کردن با یک دوست یا خانواده هم می تواند مفید باشد. خانواده و نزدیکان نقش مهمی در حفظ انگیزه شما برای ادامه راستا دارند.

فضایی آرام برای خودتان فرام کنید

در برنامه ریزی های خود سعی کنید حتما فضایی آرام برای درس خواندن در نظر بگیرید. شما باید بتوانید دور از همه دغدغه های زندگی، وقت و زمان معینی برای درس خواندن داشته باشید. مثلا در برنامه ریزی خود چند ساعتی در هفته را به کتابخانه بروید و در محیط خانه نمانید. در این ساعات سعی کنید نه تنها از فضای فیزیکی خانه دور شوید، بلکه مسائل خانه را هم پشت در کتابخانه بگذارید و بدون هیچ فکر و خیال اضافه، فقط روی درس تمرکز کنید.

غیر از کتابخانه می توانید فضاهای دیگری مثل خانه یک دوست، کافی شاپ، یک پارک آرام و… را در نظر بگیرید. جایی را پیدا کنید که در آرامش کامل بتوانید برای درس خواندن وقت بگذارید.

یک برنامه ریزی دقیق روزانه داشته باشید. در این برنامه به طور دقیق و کاملا معین برای هر کاری ساعتی معین کنید. مدتی سعی کنید که به این برنامه پایبند باشید تا به آن عادت کنید.

برای کارهای مهمی که در برنامه خود گنجانده اید، حتما زنگ هشدار بگذارید. برای این کار می توانید از اپلیکیشن های مخصوص برنامه ریزی تحصیلی بهره ببرید.

آرامش خود را حفظ کنید

اگر زندگی شما پر از استرس و اضطراب شده، سعی کنید شرایط آرام تری برای خودتان فراهم کنید. غیر از تغییر مکان درس خواندن، می توانید از روش های مختلفی برای کاهش استرس بهره ببرید. مثلا درس خواندن را به شب آخر موکول نکنید. در طول ترم از مطالب خلاصه برداری کنید تا با خواندن این خلاصه ها، مفاهیم اصلی را به خاطر بیاورید. نباید فراموش کنید که اضطراب هم نوعی عادت است. سعی کنید این عادت را بشکنید.

از منابع متعدد برای آموزش بهره ببرید

اگر مطالب آموزشی برای شما کافی نیست یا معلم خوبی ندارید، به کتاب و معلم اکتفا نکنید. در خصوص موضوع درس در اینترنت جست وجو کنید و مطالب درسی بیشتر پیدا کنید. شاید بتوانید در فضای آنلاین کسی را پیدا کنید که همین مباحث را بهتر و دقیق تر شرح داده باشد. از هر منبعی که می توانید برای بهبود یادگیری خود بهره ببرید. شاید لازم باشد غیر از کتاب های درسی، کتاب های دیگر هم بخوانید.

صبر کنید و کم کم مسائل را کنار بگذارید

مسائل شما یک شبه ایجاد نشده اند و یک شبه هم حل نمی شوند. باید صبر داشته باشید و منتظر بمانید تا کوشش های شما نتیجه بدهند. حتی کوچک ترین پیروزیت های خود را جشن بگیرید و به خاطر آن، به خودتان هدیه بدهید.

وقتی پیشرفت های کوچک خود را می بینید، آن را نادیده نگیرید. همین پیشرفت های کوچک به مرور زمان به شما انگیزه برای ادامه دادن می دهند.

جمع بندی

شکست تحصیلی یکی از مهم ترین شکست هایی است که در زندگی تجربه می کنیم اما این شکست نباید به ناامیدی ما منجر گردد. هر شکست، منبعی برای یادگیری است. از شکست های خود درس بگیرید و مسائلی را که باعث ایجاد آن شده، با کوشش و یاری دیگران حل کنید.

منبع: Wikihow